فهرست مطالب:
کلیات:
1- تعریف جریان شناسی
3- ضرورت ها و اهداف شناخت جریانات سیاسی
4- مدل جریان شناسی بر مبنای دین و مذهب
5- ادوار مهم تاریخ معاصر ایران و نقاط عطف
صورت بندی و آرایش جریانات سیاسی ایران:
دوره اول: عصر مشروطه طلبان
دوره دوم: عصر ملی شدن صنعت نفت
دوره سوم: عصر نهضت امام خمینی(ره) و پیروزی انقلاب اسلامی
دوره چهارم: عصر جمهوری اسلامی تا دوم خرداد 76
دوره پنجم: عصر حاکمیت دوم خردادیها و اصلاح طلبان
دوره ششم: عصر حاکمیت اصولگرایان
---------------
جريانشناسي سياسي ایران -کلیات:
کلیات:
1- تعریف جریان شناسی:
شناخت فرآيند شكلگيري يك انديشه به همراه بررسي مباني فكري، اعتقادي و ديدگاههاي سياسي، فرهنگي و اقتصادي دستهاي از احزاب، گروهها و جناحهاي سياسي كه داراي همسويي در مواضع، رويكردها و گفتمانها باشند.
بر اساس اين تعريف، جريانشناسي شامل:
1ـ فرآيند شكلگيري يك انديشه و تفكر.
2ـ بررسي مباني فكري اعتقادي و ديدگاههاي سياسي، فرهنگي و اقتصادي، دسته اي از احزاب و گروههاي سياسي
3ـ تبيين همسويي در مواضع، رويكردها و گفتمانها.
2- ضرورت شناخت جریانات سیاسی:
1ـ تشخيص درست دوستان از دشمنان، خوديها از غير خوديها بر اساس آموزههاي تولي و تبري ديني.
2ـ تعيين نوع مواجهه و موضعگيري مناسب در برخورد با جريانات سياسي بر اساس رسالت پاسداري از انقلاب و نظام اسلامي.
3ـ ظرفيتسازي و كارآمد سازي سپاه و بسيج در مقابله با تهديدات سخت، نيمه سخت و نرم فراروي جمهوري اسلامي ايران.
4ـ توسعه و تعميق انقلاب اسلامي و عمقبخشي داخلي با مهندسي فرهنگي و تأثيرگذاري بر افكار عمومي.
3 -صورت بندی جریانات سیاسی (بر مبنای نقش دین و مذهب):
بر اين اساس جريانات سياسي به چند دسته تقسيم ميشوند:
1- جریان غیرمذهبی:
به نقش مذهب در اداره جامعه قائل نيستند، همانند برخي احزاب و گروههاي مليگرا و قومگرا.
2 -جریان ضدمذهبی:
علاوه بر نفي و انكار دين و شريعت، به مقابله جدي با دينمداران و نظام ديني جمهوري
اسلامي ايران برخاستند همانند احزاب ماركسيستي توده، چريكهاي فدايي و پيكار.
3- جریان مذهبی:
آنان با اعتقاد به دين، قرائت يكسان از نقش اجتماعي مذهب ندارند.
دستهبندي جريان مذهبي:
طرفداران جريان مذهبي به دو طيف تقسيم ميشوند:
الف) جريان مذهبي اقلي (دينداران):
اين جريان معتقد است بايد حداقل توقع و انتظار از دين را داشت، لذا دين را يا امر شخصي و يا صرفاً در حوزه امور فردي و يا آن را صرفاً در جامعه امري اخلاقي دانسته و بر اين اساس در حوزه مسايل دنيوي و عرف معتقد به بهرهگيري از دستورات عقلي نه دستورات ديني ميباشند.
به طور مثال از چهرههايي چون دكتر سروش و مهندس بازرگان تا روحانيوني مثل فاضل ميبدي و يوسفي اشكوري و نيز احزابي چون كارگزاران و مجاهدين انقلاب تا مشاركت و دفتر تحكيم وحدت و ... در اين طيفاند.
ب) جريان مذهبي اكثري (دينمداران):
اين جريان معتقد است اسلام نه تنها براي زندگي فردي انسانها، بلكه براي جامعه داراي قوانين كاملي است و توانايي تشكيل و اداره حكومت اسلامي را نيز در عصر غيبت داراست. اين جريان فقه آل محمد(ص) را برنامه عملي و تئوري زندگي بشر دانسته و از ديگر شاخصههاي آن ولايتمداري، استقرار عدالت، مردمسالاري ديني، استقلال و پيشرفت مادي و معنوي در سايه دين است.
برجستهترين نماد آن شخصيتهايي چون رهبر كبير انقلاب حضرت امام خميني(ره) و مقام معظم رهبري تا جريانهايي چون اصولگرايان ميباشد.
4- ادوار مهم تاریخ معاصرایران و نقاط عطف تاریخی:
1: انقلاب مشروطه: تلاش برای استقرار عدالت، پارلمان و قانونگذاری(1285)
2: نهضت ملی شدن نفت: ملی كردن صنعت نفت و رهانیدن از استعمار انگلیس(1332)
3: نهضت امام خمینی و پیروزی انقلاب اسلامی: تلاش برای استقرار نظام جمهوری اسلامی(1342 تا1357)
4: عصر جمهوری اسلامی تا دوم خرداد 76: دوران تثبیت انقلاب و شكلگیری جریانات(57 تا76)
5: عصر حاكمیت اصلاحطلبان (اوایل 76 تا 84)
6: عصر حاكمیت اصولگرایان (از 84 تا بحال)
صورتبندی و آرایش جریانات سیاسی ایران:
دوره اول: عصر مشروطه طلبان
دوره دوم: عصر ملی شدن صنعت نفت
دوره سوم: عصر نهضت امام خمینی(ره) و پیروزی انقلاب اسلامی
دوره چهارم: عصر جمهوری اسلامی تا دوم خرداد 76
دوره پنجم: عصر حاکمیت دوم خردادیها و اصلاح طلبان
دوره ششم: عصر حاکمیت اصولگرایان
دوره اول)عصر مشروطه طلبان:
1)جریان اسلامگرا
2)جریان ملیگرا
3)جریان چپگرا
1)جریان اسلامگرا:
1-1 جریان مشروطه مشروعه، رهبر آن شیخ فضلاله نوری است.
دیدگاه فكری: پیرو مكتب سامرا به رهبری میرزای شیرازی و به دنبال تعمیم ولایت در حوزه سیاست و طرح ولایت و اطاعت از فقیه جامع الشرایط بودهاند.
2-1 جریان مشروطه مذهبی ضدغرب، نظریهپرداز آن آیتا… نائینی است.
دیدگاه فكری: ریشه آن در مكتب نجف به رهبری آخوند خراسانی و به دنبال تعمیم سیاست در حوزه ولایت، و در پی اثبات مشروعیت گذار از رژیم استبدادی به مشروطه است.
2)جریان ملیگرا: (ناسیونالیسم) از رهبران آن تقیزاده، میرزا ملكم خان، میرزا فتحعلی آخوندزاده
- مهمترین مبانی: باستانگرایی، شاهمحوری، سكولاریسم و غربزدگی.
حزب دمكرات(عامیون) مهمترین مصداق آن است كه تقیزاده شعار از فرق سر تا ناخن پا باید فرنگی شد
ر هبر آن بود.
3) جریان چپگرا: از رهبران آن حیدر عمواوغلی، جعفر پیشهوری در حزب كمونیست، در دوران
جنگ جهانی اول بودند.
3-1 جریان مشروطهخواه آزادی طلب:
الف)مشروطه ترقیخواه: روشنفكران غربگرای ضداستبداد و عضو فراماسونری
ب) مشروطهمیان رو به گرایشات دینی: آیتاله بهبهانی و طباطبایی، در تحصن
در سفارت انگلیس مخالف نبوده و با روشنفكران رابطه خوبی داشتند.
4-1 جریان عالمانی كه سیاست سكوت را برگزیدند:
(به دلیل اختلاف بین علماء) همچون آیتا… میرزای شیرازی دوم رهبر
انقلاب 20(ثوره العشرین) عراق.
دوره دوم)عصر ملی شدن صنعت نفت:
1) جریان اسلامگرا
2) جریانملیگرا
3) جریان چپگرا
1) جریان اسلامگرا
1-1 جریان اسلامگرای سیاست پرهیز:
در رأس آن آیتا… بروجردی زعامت حوزههای علمیه قم بود كه به دلیل احساس خطر از كمونیسم، نقش مقدس نماها از حركتهای انقلابی و مصلحانه، نقش افراد نفوذی و… از ورود به سیاست پرهیز داشت. اگر چه منشأ تربیت نسلی از فضلا چون امام خمینی، بهبود وضعیت حوزه قم، حمایت از تشیع و… بودند.
2-1 جریان اسلامگرای مبارز:
درصدر آن آیتا… كاشانی است. تلاش این جریان مبارزه پارلمانی برای رفع سلطه استعمارگران انگلیسی و محدود كردن سلطنت به چارچوبهای قانون اساسی و رعایت دستورات اسلامی در حد امكان بود. از مهمترین دستاوردهای آن، تصویب طرح ملی شدن نفت در مجلس شانزدهم و حمایت از دولت ملی مصدق و برپایی قیام 30 تیر 1331 بود.
نام فایل | حجم فایل |
---|---|
POWERPOINT_1762987_7612.zip | 7.8 MB |